Historia i tradycja
Dane historyczne
Historia i tradycje
Rejon dzisiejszych Oleszyc wraz z okolicą do końca X w. związany był z pograniczem polsko - ruskim. Oleszyce jako wieś wymieniane są od XV wieku Z tego okresu zachował się w znacznej mierze XVI-wieczny lokacyjny układ przestrzenny wraz z blokowym układem zabudowy, którego rdzeniem jest rynek staromiejski z ratuszem pośrodku. Historia tej ziemi do końca XVI w. związana była z dziejami księstwa przemyskiego a później z ziemią i województwem bełskim.
Ratusz w latach 80-tych
Do rozwoju Oleszyc przyczynili się: Stanisław, Jan, Helena, Piotr Ramszowie. Po bezpotomnej śmierci tego ostatniego majątek Ramszów przyznany został skarbowi królewskiemu. Przed 1564 rokiem w dzierżawie majątek ten przejął Mikołaj Malachowski, czy też Małachowski. Jak długo utrzymywał się w posiadaniu Oleszyce trudno ustalić. 30 sierpnia 1570r. Oleszyce należały do Hieronima Sieniawskiego syna Mikołaja herbu „Leliwa”, wojewody ruskiego, od 1576r. starosty halickiego i kołomyjskiego.W 1576 r. wydał on dokument podnoszący tę wieś do rangi miasta. Dokument lokacyjny wysłany przez H. Sieniawskiego został potwierdzony 26 lutego 1578r. w Warszawie przez króla Stefana Batorego. By przyśpieszyć rozwój gospodarczy ustanowiono jarmarki 2 razy w roku na Zielone Świątki i św. Łucję, oraz targi tygodniowe w każdy piątek, także zwolniono mieszkańców na 12 lat od podatków szorowych i targowych. Miasto przybrało miejski charakter - rynek, ratusz, ulice otoczone wałami ziemnymi i drewnianymi umocnieniami. Mieszkańców cechowało duże zróżnicowanie pod względem narodowościowym (ludność polska, ruska, żydowska). Zajęciem ludności było rolnictwo, rzemiosło, i częściowo handel. Z rzemieślników znani byli: kowale, bednarze, szewcy, kuśnierze.
Ratusz widok od strony północnej
W I połowie XIX w. miasto z rąk Czartoryskich przeszło w posiadanie Zamojskich. W 1837 r. ordynatowa Zamojska podzieliła klucz oleszycki na 3 części: Cewków z przyległościami otrzymał gen. Władysław Zamojski, Stare Sioło - Jadwiga z Zamojskich Leonowa Sapieżyna, Oleszyce - Celestyna z Zamojskich Tytusowa Działyńska. Po niej majętność oleszycką odziedziczyła jej córka Anna Potocka. W latach 70-tych XIX w. Potoccy sprzedali Oleszyce w obce ręce. W II połowie XIX w. Oleszyce liczyły 2286 mieszkańców.Odkupiła je Elżbieta z Potulickich Władysława Sapieżyna żona księcia Leona Sapiehy. w ten sposób Oleszyce i Stare Sioło znalazły się w posiadaniu rodu Sapiehów aż do 1939r. Szybszy rozwój Oleszyc nastąpił po roku 1884 dzięki budowie linii kolejowej Jarosław - Krystynopol. Jednak już w 1901 roku, miasteczko zniszczył wielki pożar, który przyczynił się do jego upadku i w konsekwencji do utraty praw miejskich w 1915 roku. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 Oleszyce weszły w skład powiatu lubaczowskiego. 8 września 1939r. 18 bombowców dokonało nalotu miasta a 12 września 1939r. Niemcy bez walki zajęli Oleszyce. W dniach 15-17 września doszło do bitwy pod Oleszycami między oddziałami hitlerowskimi a 21 Dywizją Piechoty Górskiej dowodzonej przez gen. Józefa Kustronia. 17 września poległ w walce ten bohaterski dowódca. Oleszyce znalazły się pod okupacją niemiecką.
W czasie kampanii wrześniowej 15-16 września 1939 roku, w dniach w rejonie Oleszyc i Starego Dzikowa ciężkie walki z VIII Korpusem Niemieckim toczyła osłaniająca odwrót Armii „Kraków” 21 Dywizja Piechoty Górskiej. 16 września dywizja została częściowo rozbita, a jej dowódca generał Józef Kustroń poległ. 21 czerwca 1941r. wojska niemieckie wkroczyły ponownie do Oleszyc. W tym to czasie spalony został pałac księcia Józefa Sapiehy. Po wkroczeniu 22 lipca 1944r. wojsk niemieckich samoloty hitlerowskie zbombardowały miasto, spłonęło 38 domów, byli zabici i ranni. Oleszyce zostały wyzwolone 23-24 lipca 1944r. Rozpoczął się okres rozwoju Oleszyc w Polsce Ludowej. Do dziś z zamku wybudowanego przez Sieniawskich w XVII w., zachowały się pozostałości bastionowego założenia obronnego i XIX-wiecznego parku krajobrazowego.
Zamek przed zniszczeniem (obecnie pozostały tylko fundamenty)
w Oleszycach - cmentarze komunalny (katolicki), przycerkiewny, żydowski i wojenny,
w Starych Oleszycach, Starych Oleszycach Woli i Borchowie - grekokatolicki,
w Nowej Grobli i Futorach - wojenny,
w Suchej Woli - grekokatolicki i choleryczny.
Historyczne osoby związane z Oleszycami:
* Anna z Działyńskich - Potocka
Ruiny zabudowań dworskich przed zniszczeniem lata 80
Oleszyce odzyskały prawa miejskie w 1989 roku
Ratusz dziś
WARTO ZOBACZYĆ
Dodano: 2024-12-20
Gminny punkt konsultacyjno-informacyjny Programu Czyste Powietrze informuje, że z dniem 28.11.2024 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał przyjmowanie wniosków w ramach programu ...
Dodano: 2024-12-13
Gmina Oleszyce uzyskała dofinansowanie z Unii Europejskiej na projekt pn.: „Przebudowa sieci wodociągowej na terenie Miasta i Gminy Oleszyce” nr FEPK.02.06-IZ.00-0056/23. Przedmiotowy projekt polega ...
Dodano: 2024-11-28
Burmistrz Miasta i Gminy Oleszyce ogłasza I przetarg nieograniczony ustny na sprzedaż nieruchomości mienia komunalnego położonego na terenie gminy Oleszyce. Więcej informacji ...
Dodano: 2024-12-20
Gminny punkt konsultacyjno-informacyjny Programu Czyste Powietrze informuje, że z dniem 28.11.2024 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał przyjmowanie wniosków w ramach programu ...
Galerie
partnerzy
zeto![[ZAMKNIJ]](Zasoby/Grafiki/close-img.png)