Strona główna mapa kontakt
Czcionka: mniejsza czcionka normalna czcionka większa czcionka
Kontrast Wersja kontrastowa
BIP

Historia i tradycja

Dane historyczne
Historia i tradycje
Rejon dzisiejszych Oleszyc wraz z okolicą do końca X w. związany był z pograniczem polsko - ruskim. Oleszyce jako wieś wymieniane są od XV wieku Z tego okresu zachował się w znacznej mierze XVI-wieczny lokacyjny układ przestrzenny wraz z blokowym układem zabudowy, którego rdzeniem jest rynek staromiejski z ratuszem pośrodku. Historia tej ziemi do końca XVI w. związana była z dziejami księstwa przemyskiego a później z ziemią i województwem bełskim.

Ratusz w latach 80-tych
Pierwotnie Oleszyce nazywały się Hieronimów, na cześć fundatora Hieronima Sieniawskiego. Miasto należało do znanych rodzin szlacheckich i magnackich, m.in.: Sieniawskich, Ramszów, Czartoryskich , Potockich i Sapiehów.Oleszyce od połowy XV w. były w posiadaniu rodziny Ramszów. W 1498r. Oleszyce znalazły się w zasięgu najazdu Tatarów. Wieś uległa zniszczeniu, większość domów oraz drewniany kościół spłonęła.
Do rozwoju Oleszyc przyczynili się: Stanisław, Jan, Helena, Piotr Ramszowie. Po bezpotomnej śmierci tego ostatniego majątek Ramszów przyznany został skarbowi królewskiemu. Przed 1564 rokiem w dzierżawie majątek ten przejął Mikołaj Malachowski, czy też Małachowski. Jak długo utrzymywał się w posiadaniu Oleszyce trudno ustalić. 30 sierpnia 1570r. Oleszyce należały do Hieronima Sieniawskiego syna Mikołaja herbu „Leliwa”, wojewody ruskiego, od 1576r. starosty halickiego i kołomyjskiego.W 1576 r. wydał on dokument podnoszący tę wieś do rangi miasta. Dokument lokacyjny wysłany przez H. Sieniawskiego został potwierdzony 26 lutego 1578r. w Warszawie przez króla Stefana Batorego. By przyśpieszyć rozwój gospodarczy ustanowiono jarmarki 2 razy w roku na Zielone Świątki i św. Łucję, oraz targi tygodniowe w każdy piątek, także zwolniono mieszkańców na 12 lat od podatków szorowych i targowych. Miasto przybrało miejski charakter - rynek, ratusz, ulice otoczone wałami ziemnymi i drewnianymi umocnieniami. Mieszkańców cechowało duże zróżnicowanie pod względem narodowościowym (ludność polska, ruska, żydowska). Zajęciem ludności było rolnictwo, rzemiosło, i częściowo handel. Z rzemieślników znani byli: kowale, bednarze, szewcy, kuśnierze.

Ratusz widok od strony północnej
Na terenie Oleszyc w XVII i XVIII w. występowały także zakłady o przemysłowo - handlowym charakterze: młyny, browary, gorzelnie, karczmy. W 1725 r. Sieniawscy rozpoczęli budowę nowego pałacu. Prace przy budowie pałacu zostały na pewien czas przerwane z powodu śmierci Adama Mikołaja Sieniawskiego. Od 18 lutego 1726r. Oleszyce przeszły na jego córkę Zofię, wówczas żonę Stanisława Denhaffa - hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zofia Denhoffowa w 1931 wyszła powtórnie za mąż za Augusta Aleksandra Czartoryskiego wojewodę ruskiego. W 1744r. August Czartoryski otrzymał od króla Augusta III Sasa przywilej zezwalający na wprowadzenie targów w czwartek i niedzielę. Z rejestru ludzi z 1799r. wynika, że w Oleszycach było 340 domów- w tym 28 murowanych, zamieszkałych przez 1745 mieszkańców w tym 1197 chrześcijan i 547 żydów. W latach 1703 - 1714 Oleszyce dotknięte zostały przez nieurodzaje, grabieże, susze, morowe powietrze, zarazy na bydło i ludzi. Prawdziwą tragedią dla miasta były pożary w 1710 i 1719r. oraz 12 kwietnia 1726r. W wyniku I rozbioru Polski Oleszyce weszły w skład monarchii austriackiej. Pod względem administracyjnym należały do cyrkułu żółkiewskiego, a od 1867r. do starostwa powiatowego w Cieszanowie.
W I połowie XIX w. miasto z rąk Czartoryskich przeszło w posiadanie Zamojskich. W 1837 r. ordynatowa Zamojska podzieliła klucz oleszycki na 3 części: Cewków z przyległościami otrzymał gen. Władysław Zamojski, Stare Sioło - Jadwiga z Zamojskich Leonowa Sapieżyna, Oleszyce - Celestyna z Zamojskich Tytusowa Działyńska. Po niej majętność oleszycką odziedziczyła jej córka Anna Potocka. W latach 70-tych XIX w. Potoccy sprzedali Oleszyce w obce ręce. W II połowie XIX w. Oleszyce liczyły 2286 mieszkańców.Odkupiła je Elżbieta z Potulickich Władysława Sapieżyna żona księcia Leona Sapiehy. w ten sposób Oleszyce i Stare Sioło znalazły się w posiadaniu rodu Sapiehów aż do 1939r. Szybszy rozwój Oleszyc nastąpił po roku 1884 dzięki budowie linii kolejowej Jarosław - Krystynopol. Jednak już w 1901 roku, miasteczko zniszczył wielki pożar, który przyczynił się do jego upadku i w konsekwencji do utraty praw miejskich w 1915 roku. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 Oleszyce weszły w skład powiatu lubaczowskiego. 8 września 1939r. 18 bombowców dokonało nalotu miasta a 12 września 1939r. Niemcy bez walki zajęli Oleszyce. W dniach 15-17 września doszło do bitwy pod Oleszycami między oddziałami hitlerowskimi a 21 Dywizją Piechoty Górskiej dowodzonej przez gen. Józefa Kustronia. 17 września poległ w walce ten bohaterski dowódca. Oleszyce znalazły się pod okupacją niemiecką.
W czasie kampanii wrześniowej 15-16 września 1939 roku, w dniach w rejonie Oleszyc i Starego Dzikowa ciężkie walki z VIII Korpusem Niemieckim toczyła osłaniająca odwrót Armii „Kraków” 21 Dywizja Piechoty Górskiej. 16 września dywizja została częściowo rozbita, a jej dowódca generał Józef Kustroń poległ. 21 czerwca 1941r. wojska niemieckie wkroczyły ponownie do Oleszyc. W tym to czasie spalony został pałac księcia Józefa Sapiehy. Po wkroczeniu 22 lipca 1944r. wojsk niemieckich samoloty hitlerowskie zbombardowały miasto, spłonęło 38 domów, byli zabici i ranni. Oleszyce zostały wyzwolone 23-24 lipca 1944r. Rozpoczął się okres rozwoju Oleszyc w Polsce Ludowej. Do dziś z zamku wybudowanego przez Sieniawskich w XVII w., zachowały się pozostałości bastionowego założenia obronnego i XIX-wiecznego parku krajobrazowego. 

Zamek przed zniszczeniem (obecnie pozostały tylko fundamenty)
Do początku lat czterdziestych XX wieku na terenie gminy zamieszkiwała ludność trzech narodowości: polskiej, żydowskiej i ruskiej, o czym świadczą liczne cmentarze:
w Oleszycach - cmentarze komunalny (katolicki), przycerkiewny, żydowski i wojenny,
w Starych Oleszycach, Starych Oleszycach Woli i Borchowie - grekokatolicki,
w Nowej Grobli i Futorach - wojenny,
w Suchej Woli - grekokatolicki i choleryczny. 
Historyczne osoby związane z Oleszycami:
     * Anna z Działyńskich - Potocka

Ruiny zabudowań dworskich przed zniszczeniem lata 80
Zachowany jest również element kompozycji przestrzennej miasta lokacyjnego układ: Rynek - Zamek, rozdzielone rzeką Przerwą. 

Oleszyce odzyskały prawa miejskie w 1989 roku
 
Ratusz dziś 
WARTO ZOBACZYĆ

Aktualności

Dodano: 2024-11-08
VI Gminny Konkurs Recytatorski Poezji Patriotycznej dla szkół podstawowych odbył się 7 listopada 2024r.  Komisja w składzie: Krystyna Czura, Katarzyna Pelc- Antonik, ...
Dodano: 2024-07-11
​Gmina Oleszyce otrzymała wsparcie finansowe z Unii Europejskiej w formie grantu na realizację projektu pn. „Poprawa cyberbezpieczeństwa Gminy Oleszyce”. Głównym celem projektu jest ...
Dodano: 2024-10-10
Burmistrz Miasta i Gminy Oleszyce ogłasza I przetarg nieograniczony ustny na sprzedaż nieruchomości mienia komunalnego położonego na terenie gminy Oleszyce. Więcej informacji ...
Dodano: 2024-11-06
Burmistrz Miasta i Gminy Oleszyce informuje, że na terenie Gminy Oleszyce będą prowadzone kontrole źródeł ogrzewania. Kontrole przeprowadzane będą przez upoważnionych pracowników Urzędu Miasta ...
kalendarz wydarzeń
Wyświetl kalendarz na poprzedni miesiąc grudzień 2024 Wyświetl kalendarz na następny miesiąc
PN WT ŚR CZ PT SB ND
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031 
archiwum
e-usługi
dokumenty do pobrania
BIP
aplikacja mobilna
epuap
[ZAMKNIJ] Nowe zasady dotyczące cookies. W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.